پیام انجمن منتقدان سینما
به مناسبت روز ملی سینما؛
سینمای‌مان مُرد از بس که جان ندارد!
انجمن منتقدان و‌نویسندگان سینمایی ایران به مناسبت روز ملی سینما متنی را منتشر کرد.
متن پیام انجمن بدین شرح است:
«روزگار غریبی است! در تاریخ تقویم ها؛ روزها و مناسبت ها ثبات دارند، چنانکه هر ساله 21 شهریور را به روز ملی سینما می شناسند و پاس می دارند اما تقدیر تاریخ چنان متغییر است و پر فراز و نشیب که گاه برگ های تقویم و مناسبت هایش را بی اعتبار می کند و از معنا تهی می سازد.
سال پیش در چنین روزی از حال بد سینما گفتیم و نوشتیم و امسال باید حال بد سینماگران را هم بر آن بیفزاییم. اگر روز ملی سینما و ۲۱شهریور را روز تحویل سال سینمای ایران بدانیم، امسال در حالی این سال را تحویل کنیم که با خود زمزمه می کنیم هر سال دریغ از پارسال. حالا که به تقویم و ۲۱ شهریور می نگریم چیزی جز حس بیهودگی و بی انگیزگی نداریم و دریغ و درد که سال پیش نوشتیم «سینمای به احتضار افتاده و بحران‌زده از گرفتاری ها طبیب بر بالین می‌خواست نه دستور و فرمان و بگیر و ببند و ممیزی و احکام» اما نمی دانستیم قرار است نگرانی های خود را زندگی کنیم. نوشتیم «تولید به سمت رکود رفته و با این ایست و بازرسی‌ها و اتفاقاتی که مدیریت نمی شود، چشم‌ها از سرمایه‌گذاری‌های تازه در سینما ترسیده و ذره‌بین انداختن‌های ناتمام و نیت‌خوانی‌ها، اهالی این هنر را مضطرب و نگران و امیدها را کم‌رنگ و بی‌رنگ کرده است!» اما نمی دانستیم قرار است این کابوس ها تعبیر شود. نوشتیم «ما نویسنده و منتقد سینما هستیم، خارج از قابیم، بی‌نفعی مستقیم از سینما داریم و اعلام می‌کنیم که به وضع موجود خوشبین نیستیم. این سراشیبی و سرعت در این سیر گسترده تغییر، این بی‌برنامگی‌ها و... سینمای ما را تهدید می‌کند» و انگار آنچه تقریر کردیم به تقدیر ما تبدیل شد.
به تقدیر تلخ سینمای ما که در یکسال گذشته چیزی نبود جز روایت یک تراژدی که گاهی از فرط تراژیک بودن به کمدی بدل می شد! به کمدی سیاه و وضعیت ابزوردی که امید و اعتباری برای سینمای ما باقی نگذاشت...سال پیش از خطر ورشکستگی سینما گفتیم و امسال آنقدر دل شکسته‌ایم که پیامی برای روز ملی سینما نداریم؛ برای سینمایی که مُرد از بس که جان ندارد...
یادش گرامی»
و همچنین بیانیه انجمن تهیه کنندگان سینمای مستند به شرح زیر است:
بیانیه هیات مدیره انجمن صنفی تهیه‌کنندگان سینمای مستند به مناسبت روز ملی سینما
روز ملی سینما فرصتی برای اندیشه و گفتگو درباره این هنر تاثیر گذار وشرایط امروزین آن در جامعه است.
در یک‌سالی که گذشت نه در سینمای تجاری، نه در سینمای هنری و نه در سینمای مستند گام‌های رو به جلو و قابل افتخار اتفاق نیافتاده است. به خصوص این موضوع برای سینمای مستند که چشم بینای جامعه و وجدان بیدار آن است هشداری جدیست.
این هشدار در درجه اول متوجه همه جامعه مستندساز و نهادهای صنفی آن است که اگرچه پذیرفته‌اند در یک چرخه معیوب اقتصادی، بدون کمک موثری از طرف مسئولین و با مشکلات فراوان و... ، همچنان در این حرفه باقی بمانند، اما برای رفع مشکلات آن و مهم‌تر از آن چشم بینا و زبان بی‌لکنت جامعه بودن، هنوز راهی دراز و کارهای نکرده بسیار پیش رو دارند.
هشدار مهم‌تر و بزرگ‌تر متوجه مسئولینی است که در دوره حوادث تلخ سا ل گذشته دعوت به گفتگو می‌کردند اما با رفع نگرانی‌ها، نه تنها راه گفتگو باز نشد که شاهد برخوردهای قهری و حتی احکام تحقیرآمیز و ناپسند هم بودیم.
و دریغ دیگر این که برخی هم در خارج از مرزها به دلایل سیاسی کمر به حذف سینمای ایران از محافل جهانی بسته‌اند.
سینمای مستند می‌تواند مهم‌ترین پایه و اساس گفتگوی بین مردم و مسئولین، گفتگوی بین نسل‌های مختلف، گفتگوی بین ایرانیان داخل و خارج از کشور و گفتگوی فرهیختگان ملت با توده جامعه باشد. می‌تواند بخش مهمی از نقشه راه پیشرفت و آبادانی کشور باشد. اگر بی‌لکنت باشد که وظیفه ما مستندسازان است و اگر اربابان قدرت با سعه‌صدر با آن مواجه شوند. سینمای مستند می‌تواند راه موثر درمان کاستی‌ها و تقویت مزیت‌ها باشد. این سینما با کمترین هزینه‌ها، همانقدر که باید آینه درست و دقیق وضع موجود باشد می‌تواند ترسیم‌گر آینده بالنده ایران نیز باشد. برخوردهای قهری، مقررات محدود کننده و صرف بودجه‌های ملی صرفا برای مقاصد تبلیغاتی، راهبرد شایسته، وطن‌پرستانه و دلسوزانه‌ای نیست.
ما اعضای هیات مدیره انجمن صنفی تهیه‌کنندگان سینمای مستند به نمایندگی از اعضایمان، آرزو می‌کنیم ایمان و باور همه به قدرت سینمای مستند برای تغییر به سمت روزگار بهتر ایران به قدری باشد که قوانین محدود کننده دولتی مانند پروانه ساخت، پروانه نمایش، اولویت‌های تنگ‌نظرانه و یا محدودیت‌های بیش از حد امنیتی و قضایی رنگ ببازد و ملت بزرگ و متکثر ایران از این چشم بینای خود محروم نماند.
انجمن صنفی تهیه‌کنندگان سینمای مستند خود را نهادی کنشگر، غیر هیجانی و میانجی برای ایجاد ارتباط میان اعضای خود و سایر نهادهای جامعه می‌داند و از هر پیشنهادی برای برداشتن گامی رو به جلو استقبال می‌کند.
هیات مدیره انجمن صنفی تهیه‌کنندگان سینمای مستند
۲۱ شهریور 1402