در ابتدای این برنامه که با حضور رضا صائمی (منتقد سینما) و دکتر فرهاد ممتاز (کارشناس موسیقی) برگزار شد، ناصر صفاریان، دبیر کانون فیلم خانه سینما گفت: «مستند مورد بحث، در کنار فیلم قبلی این فیلمساز (یعنی «مرز پرگهر») میکوشد مجموعهای از اطلاعات مربوط به دکتر حسین گلگلاب را در اختیار مخاطب قرار دهد. نویسنده و شاعر ارزندهای که با سرود ملی «ای ایران» شناخته میشود اما به روایت همین فیلم، فعالیتهای متعدد و گستردهای داشته است.» وی گفت: «در حقیقت میتوان گفت این فیلم دربارهی استاد حسین گلگلاب، سرایندهی این سرود معروف ملی و میهنی است؛ و با وجود مشکلاتی در ضرباهنگ تدوین، خوشبختانه لکنتی در زمینهی معرفی این شخصیت معتبر فرهنگی نداشته است.»
در ادامهی جلسه، هومن ظریف در پاسخ به پرسش صفاریان دربارهی دلیل علاقه به طرح موضوعهای ملی میهنی در قالب فیلم مستند گفت: «از آنجا که اغلب سازمانها و مراکز دولتی تولید فیلم در این زمینه کمکاری دارند، به ذهنم رسید که کاری کنم تا دستکم به سهم خودم بخشی از این خلاء را جبران کنم؛ و ساخت مستند «گلگلاب به روایت هما» تنها یکی از این فعالیتهاست.»
وی سپس با انتقاد از کمرنگ شدن نقش و جایگاه مام میهن در زندگی روزمرهی ایرانیان گفت: «چند سال پیش زمانی که مستند «مرز پرگهر» را ساختم متوجه لکنتهایی در آن فیلم شدم که از در اختیار نداشتن برخی سندها ناشی شده بود. به همین دلیل تصمیم گرفتم در فیلم دیگری این نقطهضعف را برطرف کنم که حاصلاش «گلگلاب به روایت هما» است.»
در بخش دیگری از این برنامه، دکتر فرهاد ممتاز که به عنوان کارشناس موسیقی در جلسه حضور داشت با اشاره به موضوع این فیلم گفت: «به طور حتم خاندان معظم گلگلاب از نسل خود جلوتر بودند. اما باید اشاره کرد مهمترین مساله در این زمینه تاثیر روابط خانوادگی بر چنین موضوعی است که سازندهی «گلگلاب به روایت هما» به خوبی به آن پرداخته است.»
وی سپس با اشاره به «دقت در کاربرد زیرنویس عکسهای این فیلم» که به گفتهی او «تصحیح برخی اشتباهات در فیلم قبلی همین فیلمساز» به شمار میرود گفت: «به نظر میرسد هومن ظریف در هنگام ساخت این فیلم یک نگاه «خودانتقادی» داشته که این نکته بیشک جزو نقاط قوت «گلگلاب به روایت هما» به حساب میآید.»
دکتر ممتاز همچنین گفت: «خوشبختانه در حوزهی موسیقی به لحاظ فرهنگ نوشتاری و صوتی وضعیت نسبتاً خوبی داریم ولی به لحاظ فرهنگ بصری به شدت ضعیف هستیم. البته خوشبختانه مستندهای هومن ظریف و برخی مستندسازان دیگر، تلاش کردهاند تا حد امکان این مشکل را برطرف کنند اما بههرحال تا ایدهآل واقعی هنوز کمی فاصله است.»
وی سپس در پاسخ به پرسش صفاریان دربارهی کیفیت معرفی حسین گلگلاب در فیلم مورد بحث گفت: «هومن ظریف سالهاست به کار روزنامهنگاری اشتغال دارد و نگاه او در این کار یک نوع پژوهش عمومی بوده است. البته ایشان تلاش کردهاند تا از نگاهی تخصصی به فعالیت این هنرمند بپردازند و همین باعث شده اطلاعات خوبی در اختیار مخاطبی که برای نخستینبار با نام گلگلاب مواجه شده قرار گیرد.»
بخش بعدی جلسه به صحبتهای منتقد مهمان برنامه اختصاص داشت. رضا صائمی در این بخش با اشاره به «برخی نمونهها در زمینهی سینمای مستند» که به گفتهی او «حاصل توجه فیلمسازان در سالهای اخیر به حوزهی موسیقی است» گفت: «در مستند «گلگلاب به روایت هما» با یک مواجههی دوگانه روبهروییم که شامل پرداختن به شخصیت حسین گلگلاب و همچنین نحوهی سرایش و تولید سرود خاطرهانگیز «ای ایران» برای همهی ما ایرانیهاست.»
وی سپس با اشاره به «حس تقویت هویت ملی» که به تعبیر او «شنیدن این ترانهی حماسی در مخاطب ایجاد میکند» گفت: «به نظر میرسد فیلم «گلگلاب به روایت هما» هم پرتره است و هم ضدپرتره. یعنی مستند پرتره به معنای متعارف آن نیست اما در بخشهایی از آن به پرترهی هنرمند محور فیلم نیز پرداخته میشود.»
صائمی افزود: «بر اساس اطلاعات دست اولی که این فیلم در اختیار مخاطب قرار میدهد تماشاگر درمییابد سرایندهی ترانهی معروف «ای ایران» در حوزهی گیاهشناسی و فرهنگستان زبان نیز فعالیت داشته است.»
وی سپس با اشاره به «غیبت ساختار منسجم در ارائهی اطلاعات درون فیلم» گفت: «اگر نحوهی سرایش و تولید این ترانه را موضوع اصلی چنین فیلمی بدانیم باید اشاره کرد مستند مورد بحث با خلاءهایی روبهرو است که از تعدد راویان این فیلم ناشی شده است. کسانی نظیر دکتر اکبر عالمی که اجرای گفتار متن فیلم را برعهده داشتهاند و همچنین دکتر هما گلگلاب که بخشهایی از داستان زندگی پدرشان را روایت میکنند.»
این منتقد سینما سپس در بخش پایانی این جلسهی نقد و بررسی گفت: «در این مستند، ترانهی معروف و تاثیرگذار «ای ایران» به شکلی دراماتیک به یک شخصیت تبدیل شده و هویت متمایزی پیدا کرده که جزو ویژگیهای فیلم به حساب میآید.»
وی همچنین گفت: «باید پذیرفت تقدس یا جذابیت سوژه به معنی نفی زیباشناسی آن اثر نیست و حق نقد کردن را از مخاطب نمیگیرد. به عبارتی دیگر ما میتوانیم به سوژه احترام گذاشته و عاشقاش باشیم اما آن را نقد کنیم.»
دکتر فرهاد ممتاز نیز در این بخش گفت: «خوشبختانه در سالهای اخیر تلاشهایی برای تقویت فرهنگ بصری در حوزهی موسیقی انجام شده که اگر چه نقصانهای این بخش را به صورت کامل برطرف نکرده اما بههرحال فعالیتهای ارزشمندی به شمار میآیند.»
وی سپس با ادای احترام به علینقی وزیری، روحالله خالقی و حسین گلگلاب که خالقان اصلی سرود تکرارنشدنی «ای ایران» به حساب میآیند گفت: «متاسفانه در سالهای اخیر برخی هنرمندان به واسطهی اسم پدرانشان خود را ژن برتر میدانند. در حالی که این صفت برازندهی کسانی نظیر هنرمندانی است که در سرایش و شکلگیری این سرود حماسی و ملی/ میهنی نقش داشتهاند.»
هومن ظریف نیز در این بخش گفت: «از همهی کسانی که این فیلم را دیدهاند عاجزانه خواهش میکنم انتقادهای خود را در قالب یادداشتهایی بنویسند و منتشر کنند. این نکته باعث رفع نقاط ضعف فیلم و برطرف شدن مشکلات احتمالی آن خواهد شد.»
وی گفت: «اخیراً برای پخش بعضی فیلمهایم با یکی از سامانههای پخش آثار مستند به توافق رسیدهام اما ادامهی این مسیر و حرکت در این راه بدون حمایت مخاطبان سینمای مستند میسر نیست. مخاطبانی که با حمایت از اینگونه آثار به مسیر تولید فیلمهایی از قبیل «گلگلاب به روایت هما» یاری میرسانند.»