English
به خانه سینما خوش آمدید. / ثبت نام کنید / ورود
 

اخبار

مقدمه‌ای بر موسیقی لُرستان / گزارش نمایش «به روایت کمانچه» در کانون فیلم خانه سینما

مقدمه‌ای بر موسیقی لُرستان / گزارش نمایش «به روایت کمانچه» در کانون فیلم خانه سینما
در تازه‌ترین برنامه‌ی نمایش فیلم مستند که به همت کانون فیلم خانه سینما و با مشارکت انجمن کارگردانان سینمای مستند برگزار می‌شود، ابتدا مستند «به روایت کمانچه» ساخته‌ی کیوان کیانی به نمایش درآمد و سپس نشست پرسش و پاسخ با حضور سازنده‌ی این فیلم برگزار شد. در ابتدای این جلسه، کیوان کیانی در پاسخ به پرسش مصطفی شیری، مجری برنامه درباره‌ی دلیل علاقه‌ی خود به موسیقی استان لرستان گفت: «برخلاف تصور، اهل آن خطه نیستم اما از آن‌جا که از دیرباز نسبت به موسیقی سنتی آشنایی داشتم و هم‌چنین به موسیقی نواحی علاقه‌مند بودم تصمیم گرفتم این فیلم را بسازم.»

وی سپس ریشه‌ی موسیقی سنتی را در دل موسیقی نواحی توصیف کرد و افزود: «همواره نگاهم به کمانچه به عنوان یک ساز تاثیرگذار بود. به همین دلیل بر اساس همین موضوع طرحی نوشتم، به مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی ارائه دادم و در نهایت این فیلم ساخته شد.»

وی هم‌چنین درباره‌ی دلیل تمرکز فیلم خود بر ساز کمانچه گفت: «تحقیقی که در این‌باره انجام داده بودم مبتنی بر نوعی تبار شناسیِ موسیقیِ قوم لُر و سیر تاریخی آن بود. نوع خاصی از موسیقی که ابتدا با سازهای کوبه‌ای آغاز و سپس به سازهای زهی و بادی می‌رسد.»

کیانی سپس ساز کمانچه را مناسب تغییر معیشت و هم‌چنین اوضاع و احوال شهرنشینی دانست و افزود: «این ساز با وجود این که حدود هشتاد سال سابقه دارد اما موفق شده با مردم خطه‌ی لُرستان ارتباط برقرار کند و به همین دلیل به ساز نخست موسیقی این منطقه تبدیل شده است.»

وی در ادامه‌ی صحبت‌های خود از «کمانچه» به عنوان «یکی از کامل‌ترین سازهای موسیقی» یاد کرد و افزود: «این ساز نسبت به سازهای مدرن و امروزی هیچ کم و کسری ندارد و همه‌ی گام‌های موسیقی را می‌توان با آن نواخت. دلیل این ادعا هم ابعاد چشم‌گیر حضور این ساز با حضور فرامرزیِ برخی آهنگسازان نظیر فرج علی‌‌پور و کیوان کلهر در عرصه‌ی جهانی است.»

کیانی هم‌چنین گفت: «پژوهش من در این زمینه افقی است و تلاش کردم وقتی به کمانچه می‌رسم، فیلم، ژرفنای دیگری پیدا کند.»

وی سپس «به روایت کمانچه» را مقدمه‌ای بر موسیقی لرستان دانست و افزود: «در حقیقت، این فیلم، دعوتی برای شناخت این ساز اصیل ایرانی و رمز و راز آن است. پیشنهادی که من نه استعداد پرداختن به تمام جزییات آن را داشتم و نه توانش را.»

کیانی هم‌چنین گفت: «موسیقی لُری از وجوه مختلفی برخوردار است که از میان آن‌ها می‌توان به موسیقی سور، سوگ، حماسی و شاهنامه‌خوانی اشاره کرد. بخش‌هایی که هر کدام‌شان این قابلیت را دارند که به صورت جداگانه به فیلم تبدیل شوند.»

وی در ادامه‌ی جلسه با اشاره به حضور موثر عوامل محلی در ساخته شدن «به روایت کمانچه» گفت: «این فیلم یک پرتره درباره‌ی کمانچه است. فیلمی که قرارداد تولید آن برای چهل دقیقه بود اما در نهایت به مدت زمانی حدود پنجاه و پنج دقیقه رسید.»

کیانی سپس با اشاره به نقش موثر مشاوران‌ در تکمیل و نحوه‌ی ساخت این فیلم گفت: «مستند «به روایت کمانچه» می‌کوشد تاثیری که این ساز بر دل و جان مردم خطه‌ی لُرستان می‌گذارد را به نمایش بگذارد و هم‌چنین بر زیبایی، لحن و لهجه‌ی آن تاکید کند.»

وی افزود: «باید پذیرفت که این ساز باعث غنای موسیقی این منطقه شده؛ و به همین خاطر اجراهای موسیقی با کمانچه این فرصت را پیدا کرده که در سراسر جهان، اجراهای متفاوت و جذابی داشته باشد. به تعبیری دیگر، برخورداری از قابلیت جهانی شدن این موسیقی، امروز دیگر ادعای گزافی نیست.»

کیانی هم‌چنین گفت: «کمانچه صرفاً این نیست که در دل و جان مردم خطه‌ی لُرستان نفوذ کرده باشد بلکه به تکامل موسیقی این منطقه نیز بسیار کمک کرده است.»

وی سپس در بخش دیگری از این جلسه گفت: «تمام تلاش‌ام این بود که از تخصصی شدن مباحث در برخی بخش‌های فیلم جلوگیری کنم و قصدم این بود که مخاطب متوجه شود موسیقیِ محلی، موسیقیِ سطح پایینی نیست و جدی‌تر از چیزی است که مردم عادی تصور می‌کنند.»

کیانی سپس در پاسخ به پرسشی درباره‌ی علاقه‌ی شخصی خود به موسیقی گفت: «از سال‌ها قبل به موسیقی علاقه دارم، گاهی برای دل خود سه تار می‌زنم و به همین خاطر در کلاس‌هایی شرکت کرده‌ام. از جمله در کلاس‌های استاد رضا قاسمی و داریوش صفوت که از بزرگان این عرصه به حساب می‌آیند.»

کیوان کیانی در بخش پایانی این نشست گفت: «سرشت موسیقی ایرانی و شرقی، از یک ساختار کلی برخوردار است اما به گونه‌ای نیست که در قالب نُت بگنجد. به همین دلیل باید گفت بداهه‌نوازی‌ها و تزیینات این نوع موسیقی، ویژگی خاصی است که به خلاقیت خودِ نوازنده برمی‌گردد.»

وی سپس درباره‌ی تجربه‌ی خود از ساخت مستند «به روایت کمانچه» گفت: «این فیلم سفارش خودم بود و انتخاب نشدن آن برای شرکت در جشنواره‌ی سینماحقیقت نشان داد اعضای هیات انتخاب و هم‌چنین برخی مدیران، برداشت درستی از آن نداشته و به خوبی آن را درک نکرده‌اند.»


نمایش و نقد فیلم مستند به روایت کمانچه 3  


نمایش و نقد فیلم مستند به روایت کمانچه 4

 

 

۲۱ مهر ۱۳۹۸ ۱۵:۲۹

نظرات بینندگان

میانگین امتیاز کاربران: 0.0  (0 رای)

امتیاز:
نام فرستنده: *
پست الکترونیک:
نظر: *
 
تعداد کاراکتر باقیمانده: 500