سینمای ایران انسانگرا است/«مرد فریاد می زند» تاثیر زیادی در چاد گذاشت
نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «مرد فریاد می زند» به کارگردانی محمد صالح
هارون که در سال 2010 از جشنواره بین المللی فیلم کن جایزه ویژه دریافت
کرده و کارگردان این اثر را تحت تاثیر جنگ های داخلی چاد ساخته است، عصر
امروز 28 فرودین ماه با حضور کارگردان، فرهاد توحیدی، محمد مهدی عسگرپور،
جمعی از هنرمندان و اهالی سینما در تالار سیف الله داد برگزار شد.
در
ابتدای این نشست فرهاد توحیدی رئیس هیات مدیره خانه سینما گفت:آقای هارون
اهل چاد هستند و اقامت فرانسه دارند. یک برنامه مشترکی بین خانه سینما و
بخش فرهنگی سفارت فرانسه، صورت گرفته است. از این رو این کارگردان برجسته
به ایران سفر کرده اند و هم اکنون در خدمت وی هستیم. در این جلسه پس از
نمایش فیلم جلسه پرسش و پاسخ با حضور وی و خانم موسوی کاردار فرهنگی و
مترجم برگزار می شود.
در ادامه محمد صالح هارون افزود:خیلی هیجان زده
هستم که انقدر جمعیت در این سالن می بینم. من سینمای ایران و برخی از
فیلمسازان این کشوررا می شناسم و تحت تاثیر برخی از آنها بودم. اینکه در
این جلسه کنار شماهستم به من دلگرمی می دهد.
وی ادامه داد:ما در چاد 40
سال شاهد جنگ داخلی بودیم. در این فیلم آن چیزی که می بینید نشان می دهد
که من تحت تاثیر این اتفاق بودم. در سال 2006 که من در چاد مشغول ساخت فیلم
بودم شورشیان به شهر حمله کردند و من شاهد این درگیریها بودم . در سال
2008 هم باز مشغول ساخت یک اثر دیگری بودم که همین درگیریها شروع شد و من
هم اینبار دخالت کردم و زخمی شدم.
پس از نمایش نسخه دوبله شده این فیلم
در تالار سیف الله داد، محمد صالح هارون درباره ساخت این فیلم و حمایت
کشور فرانسه توضیح داد: من به عنوان کسی که در فرانسه زندگی می کنم می
توانم از نهادهای این کشور درخواست حمایت کنم. البته در فرانسه حمایت از
فیلم های هنری و مولف یک رسم است. البته این کشور یک صندوق برای حمایت از
آثار سینمایی دارد که هنرمندان این کشور و کسانی که مقیم فرانسه هستند می
توانند از این حمایت استفاده کنند. البته برای این حمایت یک کمیسیونی تشکیل
می شود و اگر رای مثبت به اثر داده شود می تواند از حمایت 150 میلیون
یورویی استفاده کند.
وی که این فیلم را چهارمین اثر سینمایی خود دانست
درباره حمایت چاد از «مرد فریاد می زند» عنوان کرد:اگر فیلم بتواند با
اقبال روبرو شود تبلیغاتی در چاد برای آن انجام می دهند. فیلم من در
جشنواره کن نماینده کشور چاد بود. وزیر فرهنگ چاد البته یک مبلغی برای فیلم
هزینه کرد تا بهتر معرفی شود. آنها از این طریق از فیلم حمایت می کنند.
هاورن
درباره بودجه ساخت این فیلم گفت:بودجه این فیلم یک میلیون یورو است. ما در
چاد صنعت سینما نداریم و در قسمت فنی سینما ضعیف هستیم. به همین دلیل باید
تجهیزات فنی را از فرانسه و بلژیک وارد می کردیم. این بخش موضوع هزینه ما
را بالا برد. همسر من یک تهیه کننده مهمی است و البته بیشتر هزینه ها را به
صورت دقیق وی می داند.
وی افزود: من برای ساخت این فیلم از جنگهای
داخلی چاد الهام گرفتم. همانطور که عنوان کردم در یکی از جنگها زخمی هم
شدم. داستان این فیلم واقعی است. در داستان واقعی یک پدری پسر نوجوانش را
در یک گروه شبه نظامی می فرستد و احساس می کرده که با این کار از وی حمایت
می کند. اما پسر وی کشته می شود.
هارون درباره پایان این فیلم و مرگ
پسر گفت:پدر در این فیلم مسلمان است و در دین اسلام باید جنازه افراد به
خاک سپرده شود اما او جنازه پسرش را به آب می سپارد. چون باور بسیار قدیمی
است که در چاد وجود دارد که این کار باعث می شود تا اینگونه زندگی فرد
جاودانه شود و دوباره به چرخه زندگی برگردد.
وی نظر خود را نسبت به این
سوال که اگر این فیلم در کشور ایران به نمایش در آید، مسئولین آن را سیاه
نمایی می دانند، گفت:این تفکر یک نوع کم کردن ارزش هنری یک اثر است. این
تفکر یعنی ما چنین فیلم هایی را فقط برای حضور در جشنواره های خاصی می
سازیم. در حالیکه این فیلم در جشنواره های افریقایی هم چندین جایزه گرفته
است. من فکر نمی کنم فیلمسازی بخواهد از کشور خود سیاهی و یا تیرگی نشان
دهد. فیلمستز از حوادث و اتفاقات رخ داده الهام می گیرد و سرچشمه حرکتش می
شود. من در این فیلم تصویر مردمم را باعشق گرفتم و در این کار قصد سیاه
نمایی نداشتم. هر چند که در وجود انسان یک سوی ان سیاه است.
هارون
تاکید کرد:سینما به گونه ای نقش آئینه را بازی می کند. شما وقتی در مقابل
آئینه قرار می گیرید اگر در صورتتان یک سیاهی وجود داشته باشد ان را نشان
می دهد بدون اینکه جبهه گیری شود. این نوع نگاه که می گویید سیاه نمایی
نگاه شیزوفرنیک است. هیچ فیلمی نمی تواند 100 درصد همه را تحت تاثیر قرار
دهد. در کشور شما انقلاب صورت گرفته است، اما ممکن است همان زمان 100 درصد
مردم شما طرفدار انقلاب نبودند. در یک سالن سینما هم، همه با یک برداشت
فیلم را نگاه نمی کنند پس تاثیر آن هم یکنواخت نیست.
وی درباره تاثیر
جایزه این فیلم و موفقیت هایی که به دست آورده است در کشور چاد گفت:ما پیش
از این فیلم در چاد سینما نداشتیم. اما پس از این فیلم سینما افتتاح کردیم.
از طرف دیگر دولت به من پیشنهاد تاسیس یک مدرسه سینمایی داد. اینکه بخواهد
یک فیلک تصور افراد را تغییر دهد رویایی فکر کردن است اگر چنین اتفاقی می
افتاد حتما من انجام می دادم.
هاورن ادامه داد:قبل از اینکه این فیلم
جایزه جهانی بگیرد مردم درباره چاد این تصور را داشتند که همیشه در اینجا
خشونت وجود دارد. اما بعد از جایزه این تصور به وجود آمد که چاد سینما هم
دارد. دولت بعد از این موضوع تصمیم گرفت از روی تماس موبایل مالیات اندکی
دریافت کند و این مبلغ را برای ساخت فیلم و اجرا تئاتر اختصاص دهد.
وی
تاکید کرد:من با تفکری همچون سیاه نمایی مشکل دارم و معتقدم ما باید درباره
اینجور مسائل در فیلم ها صحبت کنیم. من مسلمانم و جنبه سیاه سفید ماجرا را
می دانم.
این کارگردان درباره شباهت این فیلم با «گراند هتل» گفت:من
این فیلم را دیده ام و قطعا برداشت کاملی از آن نداشتم. بلکه تا حدودی در
کلیت از این فیلم استفاده کردم.
وی همچنین درباره ساخت فیلم در ایران و
پیشنهاد یکی از فیلمنامه نویسان حاضر در این جلسه برای ارائه یک فیلمنامه،
عنوان کرد:من کشور شما را دوست دارم و علاقمندم دوباره به این کشور بیایم.
اما باید بدانم آیا می توانم برای ساخت فیلم در این کشور همه مجوزها را
بگیرم. از طرف دیگر فیلمنامه شما باید حتما به زبان فرانسه باشد. اگر من
پسندیدم حتما با شما قرارداد می بندم.
این کارگردان درباره بازی
بازیگران «مرد فریاد می زند» افزود:بازیگر نقش پدر با این فیلم کشف شد و پس
از این اثر از هالیوود پیشنهاد داشت اما چون به زبان انگلیسی تسلط نداشت
نرفت. اما در یک فیلم فرانسوی بازی کرد. بازیگر نقش پسر و آشپز هم بازیگر
حرفه ای هستند.
وی درباره تغییر شخصیت پدر در این فیلم و اعتراف وی
گفت:شخصیت هایی هستند که با وجود اینکه مهربان به نظر می رسند اما این
ظرفیت را دارند که تبدیل به یک انسان خشن در شرایطی شوند. شخصیت های
خودخواه و خود محور بعد از اینکه بر اساس اتفاقی دچار حس گناه می شوند،
تلشا می کنند خود را بیرون بریزند و اعتراف کنند تا از بار این شکل خارج
شوند.
وی درباره سینمای ایران و سینمای کیارستمی و فرهادی افزود:من
سینمای ایران را دوست دارم و ان را دنبال می کنم. سینمای ایران انسانگرا
است. سینمای کیارستمی را دوست دارم. اما نسبت به سینمای فرهادی این عشق و
علاقه ام کمتر است. اما به فرهادی نگویید که من کیارستمی را ترجیح می دهم.
هاورن
همچنین درباره تدوین و موسیقی این فیلم گفت: این فیلم روایت تند و مونتاژ
کندی دارد. برخی دیگر فیلم هایی با روایت کند و مونتاژ تند هستند. اما «مرد
فریاد می زند» از نوع مونتاژ اولی است که عنوان کردم. من معتقدم که در این
فیلم باید موسیقی را کم می کردم تا این امکان وجود داشته باشد تا بازیگران
با بازی خود هیجانشان را بیان کنند. من همیشه علاقمندم در آثارم واقعیت را
نشان دهم.
این کارگردان در پایان تاکید کرد:من طرفدار سینمایی نیستم
که همه چیز را به مخاطب نشان می دهد و بیان می کند. باید مخاطب از ناگفته
ها به روابط پی ببرد. من طرفدار نوع نگارشی هستم که در «مرد فریاد می زند»
نشان دادم.
|
|
|