ایسنا گزارش کرد: حاشیه‌نگاری بر جنجالی‌ترین سیمرغ فیلم فجر

طبق پیگیری‌های خبرنگار ایسنا از خانه سینما؛ این نهاد صنفی قرار است طبق روال، مسوولیت سیمرغ مردمی جشنواره‌ی فیلم فجر را برعهده بگیرد اما امسال در تلاش هستند بصورت الکترونیکی این شمارش را انجام بدهند.

شیوه‌ای که سال گذشته هم پیش از جشنواره قصد داشتند انجام بدهند اما در آستانه‌ی برگزاری جشنواره ترجیح دادند به روال سال قبل آرای مردمی را بشمارند.

هنوز جزییات طرح پیش‌رو که قرار است بصورت الکترونیکی انجام شود،اعلام نشده است.

سیمرغی که هر ساله به عنوان پرحاشیه‌ی‌ترین سیمرغ به برگزیده‌ی این بخش که مردم آن را انتخاب می‌کنند،اهدا می‌شود و هر ساله شیوه‌ی شمارش آرای مردمی نیز یکی از پربحث‌ترین مسائل مطرح است.

محمد حیدری دبیر سابق جشنواره‌ی فیلم فجر سال گذشته پیش از برگزاری این رویداد خبر داد که "در تلاش هستیم مکانیزم دیگری را طراحی کنیم تا دیگر نیاز به استقرار صندوق‌های رای نباشد. اما از آنجا که هنوز جزئیات کامل آن مشخص نشده است‌، بعدا چگونگی رای‌گیری در این بخش را اعلام می‌کنیم اما امیدوارم با رویکرد جدید حاشیه‌ها را به حداقل برسانیم."

اما شش روز به آغاز جشنواره‌ی فیلم فجر منوچهر شاهسواری مدیرعامل خانه سینما در نشستی با همراهی علی آشتیانی‌پور (مسوول سیمرغ مردمی فیلم فجر) به اهالی رسانه گفته بود:از نظر ما خانه سینما در جشنواره فیلم فجر یک ملک مشاء است و متعلق به کسی نیست. البته تصمیمات مربوط به جشنواره توسط دبیر و در دبیرخانه گرفته می‌شود اما درباره آرای مردمی از مدت‌ها قبل دوستان ما در دفتر جشنواره تلاش می‌کردند امکانی را برای فروش بلیت و رأی‌گیری به شکل اینترنتی فراهم کنند که با تشخیص و صلاحدید خودشان با شرکت‌هایی وارد گفت‌وگو شده و به تفاهم رسیده‌اند.

وی با تأکید بر اینکه برگزاری الکترونیکی این امر مورد تأیید ما بود، مطرح می‌کند: در این باره در بخش آرای مردمی هم وارد گفت‌وگو شدیم. البته برخی ملاحظاتی را با دوستانی که در این فناوری کار می‌کردند داشتیم چرا که یکسری ملاحظات استثنایی به واسطه اقتضائات سینما وجود دارد و بر این اساس ما در خانه سینما خیلی زودتر به این نتیجه رسیدیم که باید رأی‌گیری بهترین فیلم مردمی را به همان شیوه سال قبل اجرا کنیم.

شاهسواری گفته بود: ما در خانه سینما مطلقا با هیچ مانعی روبرو نشدیم چون شیوه قبل را به عنوان یک گزینه‌ای که به آن تسلط داشتیم کنار دست خود می‌دیدیم. به همین دلیل نگرانی‌های خود را از بابت سایت اطلاع دادیم. هر چند طراحان سایت از جوانان نخبه بودند و ما از اینکه این اتفاق در یک سیستم امن الکترونیکی رخ دهد مشکلی نداشتیم اما امنیت و عدم اختلال در رأی‌گیری برای ما بسیار مهم بود چون هر گونه اختلالی ممکن بود یک فیلم را از موقعیت A به موقعیت B برساند. سال قبل من در خانه سینما سمتی نداشتم، اما می‌دانم برای امانت‌داری آرای مردم سنگ تمام گذاشته شد. هر چند اتفاق غریبی هم رخ داد که آن هم انطباق رأی مردم با رأی هیأت داوران در کلیت بود.

منوچهر شاهسواری همچنین تاکید کرده بود: ما جز امانت‌داری رأی مردم هیچ وظیفه دیگری را برای خود قائل نیستیم و وارد هیچ چالشی هم نمی‌شویم. از هیچ فشار درونی و بیرونی هم ترسی نداریم و اصل آرای مردم است که باید عین آن خوانده شود.

ایسنا سال قبل در همان مقطع به سراغ سید محسن هاشمی رفت، او در سال 92 که پس از سال‌ها مجددا مسوولیت آرای مردمی توسط دبیر وقت (علیرضارضاداد) به خانه سینما سپرده شد، از سوی مدیرعامل این تشکل صنفی (محمد مهدی عسگرپور) مسوولیت طراحی الگوریتم برگزاری و شمارش آرای مردمی را برعهده گرفت.

سید محسن هاشمی در پاسخ به اینکه در آن مقطع در چه راستای الگوریتم شمارش آرای مردمی فجر طراحی شد؟ گفته بود: در آیین‌نامه‌ای که برای این امر با بهره‌گیری از تجارب جشنواره‌ای و نیز مشاور آمار تهیه شد، بر دو رویکرد تاکید شد؛ نخست شفافیت فرآیند رای‌گیری و اعلان روزانه و دیگری رعایت عدالت. 

همانطور که می‌دانید همه‌ی فیلم‌ها از روز اول جشنواره وارد چرخه نمایش نمی‌شوند، از سوی دیگر رونق جشنواره از روز سوم رخ می‌دهد. نکته دیگر اینکه همه‌ی فیلم‌ها دارای تعداد مساوی نمایش نیستند. وانگهی همه‌ی فیلم‌ها در همه‌ی سینماها از حیث پراکندگی جغرافیایی و نسبت مخاطبان یکی نیست، بر این اساس باید تعداد نمایش‌ها، زمان نمایش‌ها (کم اقبال، میانه خوش اقبال)، مکان‌های نمایش برای همه فیلم‌ها برابر باشد.

هاشمی در پاسخ به اینکه در خصوص شفافیت فرایند رای گیری چه اقداماتی طراحی شد؟پاسخ داده بود: علاوه بر اینکه بجای واژه‌های ارزشی خوب و بد، واژگان شخصی ّپسندیدم، نپسندیم و ... انتخاب شد، تمامی صندوق‌های دریافت رای تماشاگران شفاف شدند. همچنین آرای مردمی دو نوبت شمارش می‌شدند، نخست در سر صندوق و در مرحله دوم، دبیرخانه. هم چنین ناظرانی از نمایندگان منتخب تهیه‌کنندگان برای نظارت بر این فرآیند پیش‌بینی شدند. نتیجه هم همزمان برای دبیر جشنواره و وب سایت خانه سینما بارگذاری می‌شد.

او درباره‌ی ارزیابی‌اش از شیوه‌ی رای‌گیری اینترنتی هم گفته بود: اینکه در نظر دارند برگزاری آرای مردمی را با وب سایت اجرا کنند، چندان معلوم نمی‌کند آیا اطلاع رسانی را با وب سایت انجام می‌دهند یا فرایند دریافت آرای مردمی را؟ پیش‌تر اطلاع رسانی بصورت وب سایت معمول بوده است و احتمالا قصد شان فرایند برگزاری و دریافت آرای مردمی است. به این ترتیب به‌نظر می رسد باید همان چند نکته را در رعایت عدالت ( زمان نمایش، مکان نمایش، تعداد نمایش) مد نظر قرار دهند و ساز و کاری طراحی کنند که صرفا همان تماشاگران، همان سانس در همان سینما حق رای داشته باشند! از سوی دیگر برای نظارت ذی نفعان نیز حتما باید امکان نظارتی تعبیه کنند. در این صورت (پیش بینی تدابیر برای رعایت عدالت و شفافیت ) به‌نظر می‌رسد، امکان شوی این امر کاهش یابد، چرا که حضور مردم و صندوق‌ها و راهنمایان پوشش یکپارچه را نخواهیم داشت و هرکس در خانه یا با سامانه‌های تلفن هوشمند رای می‌دهد!

ایسنا همچنان پیگیر اعلام جزییات شیوه‌ی سنجش آرای مردمی فیلم فجر در جشنواره‌ی پیش‌رو است و امیدوار است با اعلام شیوه‌ی شفاف از حاشیه‌ها جلوگیری شود.