پنجمین جشن نوشتار سینمای ایران برگزار شد

در این مراسم که مژده لواسانی اجرای آن را بر عهده داشت، چهره‌هایی چون سیروس الوند، بهمن فرمان‌آرا، علیرضا رئیسیان، هوشنگ گلمکانی، حبیب اسماعیلی، غلامرضا موسوی، حبیب رضایی، کیومرث پوراحمد، کامبوزیا پرتوی، سروش صحت، محمد علی سجادی و کامران ملکی حضور داشتند، ضمن اعلام برگزیدگان نوشتار سینمایی، از عبدالله تربیت و مسعود مهرابی تجلیل شد.

در ابتدای مراسم اصغر نعیمی، دبیر پنجمین جشن نوشتار سینمایی با حضور در جایگاه گفت: پنجمین جشن نوشتار سینمایی را در شرایطی برگزار می‌کنیم که ارایه هر گزارشی از وضعیت نوشتار و نویسنده کام‌مان را تلخ و شب‌مان را آغشته به آندوه می کند. کیست که نداند سرانه مطالعه در جامعه به شکل نگران کننده‌ای کاهش یافته تسلط فضای مجازی از یک سو و از سوی دیگر عارضه بدخیم سلبریتی سالاری از جمله عواملی است که باعث به حاشیه رفتن منتقدان و اهل قلم شده و متاسفانه در مسئولین و مدیران فرهنگی عزم جدی و قاطعی برای سامان دادن به اوضاع نابسامان فرهنگ دیده نمی شود. بزرگی به کنایه می‌گفت ما در عصر و زمانه احتضار رسانه‌های نوشتاری به سر می‌بریم و بگذارید من گزاره او را چنین تکمیل کنم که علاوه بر آن ما متاسفانه در دوران احتضار رسانه‌های مستقل و نویسنده مستقل هم به سر می‌بریم. شاید این جملات شروع تلخی برای یک جشن در ستایش نوشتار و نویسنده باشد اما چه باک. وقتی سیاست‌ها عموما در جهت حذف یا نادیده گرفتن رسانه‌ها و نویسندگان مستقل طراحی می‌شوند و همچنان آن  نویسنده و رسانه درگیر و ناکام از احقاق بدیهی‌ترین حقوق معنوی و حتا مادی خود است. چند رسانه را می‌شناسید که در مدت اخیر به دلیل مشکلات مالی تعطیل شده‌اند یا از آن بدتر برای ادامه حیات در مسلخ حامیان مالی قدرتمند استقلال خود را قربانی کرده‌اند و چند نویسنده و خبرنگار را می‌شناسیم که درگیر تامین حداقل معیشت به این نتیجه تلخ رسیده اند که نان خوردن از راه قلم ممکن نیست و باید که تن به قبول سفارش‌هایی دهند که با اصول‌شان تعارض دارد؟
من به سهم خود این نگرانی را ابراز می‌کنم و امیدوارم دامن مطبوعات و رسانه‌های سینمایی، دامن نویسنده، خبرنگار و منتقد سینما از هر گونه شایبه و اتهام عدم استقلال پاک باشد و جریان سالم نقد و گردش اطلاعات جریان غالب بر سینمای ایران باشد. اما هشدار می دهم در غیاب حمایت‌های سالم و عادلانه فرهنگی چنین آرزویی دور از دسترس به نظر می‌رسد. وقتی ما در این زمانه دشوار نویسنده و رسانه مستقل را بی حمایت وا می‌نهیم و از سوی دیگر راه  ورود بی ضابطه سرمایه های مشکوک و پول‌های فاسد به عرصه سینما را  سد نمی‌کنیم نتیجه اجتناب ناپذیرش می‌شود صید رسانه و نویسنده توسط ارباب سرمایه و قدرت و چه توقعی داریم که رسانه ها مستقل بمانند و نویسندگان تبدیل به مهره‌های تبلیغاتی فیلم‌ها و فیلمسازان وابسته نشوند و ملاک و معیارها برای نقد درست و اصولی جوری به هم نریزد که تشخیص سره از ناسره غیرممکن شود؟
با اینهمه ما امشب در جشنی گرد هم آمده ایم که به نام مقدس قلم و نوشتار مزین شده و این خود زیبا و ارزشمند است. و حالا مفتخریم مباهات کنیم از میان انبوه آثار رسیده به دبیرخانه جشن صدای نسل جدیدی از نویسندگان توسط هیات محترم داوران شنیده شد که می‌توانند مایه اعتبار جریان نوشتار سینمایی باشند.

سپس جواد طوسی، رئیس انجمن منتقدان به نمایندگی از شورای مرکزی انجمن منتقدان با حضور در جایگاه گفت: در آستانه برگزاری مجمع آتی انجمن منتقدان هستیم و این‌گردهمایی را به فال نیک می‌گیرم و استنباط‌ام این است که این جشن نسبت بیشتری با انجمن منتقدان در جهت شناسایی هرچه بهتر منتقدان دارد که به هر علتی در موقعیتی مهجور مانده‌اند و رابطه بین نویسنده و فیلم‌سازان است.

او ادامه داد: تلاش این بوده که از طریق سیاستِ این دوره جشن و سیاستگذاریِ شورای مرکزی هیئت داوری، این دوره از یک تجربه و توانایی لازم برخوردار باشد تا انتخابات حرفه‌ای‌تر و رقابت سالم‌تر باشد.

در ادامه جشن، با حضور هوشنگ گلمکانی و جواد طوسی بزرگداشتی برای عبدالله تربیت - مترجم پیشکسوت آثار سینمایی - به پاس یک عمر تلاش صادقانه برگزار و لوح و تندیس این جشن به او تقدیم شد.

هوشنگ گلمکانی درباره او گفت: من او را از ۴۱ سال پیش می‌شناسم و از زمانی که مجله فیلم‌ منتشر شد، او از راهنمایان ما بود؛ گرچه کم‌کار بوده و هست و اطلاعات عمومی بسیاری دارد، اما نمی‌دانم چرا با این دانش کم کار است. اگر من دانش او را داشتم، تاکنون ۵۰ کتاب چاپ کرده بودم و امیدوارم این تشویق‌های امروز باعث انگیزه در ایشان شود.

جواد طوسی نیز گفت: او یک نمونه و الگو برای ارتباط فرهنگ و اخلاق است. من پشت ترجمه‌های ایشان انگیزه و دغدغه می‌بینم و همچنین نگاه گزینشی ایشان هم دیده می‌شود. امیدوارم امسال فرصتی برای این عزیزان فراهم شود تا حضور پر انگیزه‌تری داشته باشند.

عبدالله تربیت نیز بیان کرد: متشکر که انجمن منتقدان یادشان آمد که نامی از من ببرند. از ۵۰ سال پیش این حرفه را آغاز کردم و نتیجه‌اش هم چند کتاب سینمایی بوده که مهم هستند و با استقبال در ایران و جهان مواجه شدند. من آدمی بودم که خودم را برای دیده شدن جلو نینداخته‌ام و کار خودم را می‌کنم. خوشحالم که با استقبال مواجه شده و عده‌ای ممکن است بگویند که من خیلی کم‌کار شدم، ولی علت آن بالا رفتن سن است و بی‌حوصلگی؛ وگرنه عشق  به سینما و ترجمه همیشه با من هست.

در بخش دیگری از مراسم از مسعود مهرابی، روزنامه‌نگار و نویسنده تقدیر شد.

کیومرث پور احمد در جملات کوتاهی درباره مسعود مهرابی گفت: در طول این ‌۳۰‌ سال آشنایی، تلخی‌ای از ایشان ندیدم. من قرار نبود اکنون بالا بیایم، ولی برای آنکه با مسعود مهرابی در یک کادر قرار بگیرم، اینجا آمده‌ام.

آیدین آغداشلو نیز که برای تقدیر از مهرابی به جایگاه آمده بود، اظهار کرد: او را دوست دارم و برای او احترام قائلم. در روزنامه‌ای کار می‌کرد و روح طنزش خوب بود. بعدها بارها دیدمش مخصوصا بعد از پیروزی انقلاب. از من مراقبت کرد و این نشانه روح گسترده اوست و اینکه چه سماجتی به خرج داد برای انتشار مجلات و اسباب ترقی افراد را فراهم کرد و بسیار شریف است. شریف ماندن مساله سختی است که او شریف ماند. اگر آدم شریف باشد، کارهایش درست و ماندگار خواهد شد.

اصغر نعیمی دبیر این‌ جشن نیز گفت: مهمتر از داشتن دانش و استعداد و سختکوشی و انتشار کتاب‌ها، این است که همیشه او فردی پایبند بوده و نحوه زیست روشن‌فکرانه داشته و به همین خاطر او را همیشه ستایش کرده‌ام.

مسعود مهرابی بعد از دریافت تندیس خود بیان‌ کرد: از هیات داوران و بیانیه‌ای که خوانده شد تشکر می‌کنم. ولی یک نکته؛ من در سایت این انجمن دنبال آن بودم که ببینم درباره صیانت از نقد متنی نوشته شده است یا نه، ولی چیزی نیافتم. در بیانیه به نکاتی اشاره شد، ولی سوال من این است که با نقدهای سفارشی چه باید کرد؟

برگزیدگان این دوره از جشنواره نوشتار به شرح ذیل معرفی شدند:

بخش جنبی

با حضور علیرضا رئیسیان، جایزه بخش بهترین برنامه تلویزیونی به حمیدرضا مدقق برای برنامه شهر فرنگ اهدا شد.

همچنین در بخش نقد، یادداشت، گفتگو و گزارش تلویزیونی، هیچ اثری جایزه‌ای از هیئت داوران دریافت نکرد.

بخش اصلی

جایزه دوم بهترین نقد سینمایی با حضور سعید قطبی و احمد مهرانفر به پوریا ذولفقاری برای نقد فیلم "فروشنده" تعلق گرفت.

جایزه اول بهترین نقد سینمایی و تندیس این جشن با حضور نورایی به یاشار نورایی برای نقد فیلم "آرایش غلیظ" اهدا شد.

بهترین گفت‌وگوی سینمایی با حضور سیروس الوند و فرزادپور خوشبخت به نیما حسنی نسب برای "گفت‌وگو با مسعود ده نمکی" اهدا شد.

سیروس الوند اظهار کرد: کار منتقد تربیت تماشاگر است، او که خوب تربیت شود فیلم‌ساز هم بهترین فیلم را می‌سازد.

سپس سیروس الوند بعد از اعلام برگزیده بیان کرد: این جایزه نشان می‌دهد می‌توان با ده‌نمکی هم مصاحبه کرد و جایزه گرفت

جایزه سوم بهترین گزارش سینمایی به مهرداد فراهانی اهدا شد.

جایزه دوم بهترین گزارش سینمایی به زهرا عزیزمحمدی تعلق گرفت.

همچنین با حضور  بهمن فرمان‌آرا، جایزه اول و تندیس بهترین گزارش سینمایی به مینا اکبری اهدا شد.

بهمن فرمان‌آرا بعد از اهدای جایزه گفت، به این دلیل آمده تا به رئیس سازمان نظام پزشکی که گفت مسئله‌ی کیارستمی چیز مهمی نبوده و از کاه، کوه ساختند و دیگرانی که در این سیستم کار می‌کنند بگوید شما از کوه ما کاه ساختید. آقای دکتر هاشمی وزیر بهداشت در مراسم سالگرد گفتند که گزارش را به زودی می‌دهیم و رسانه‌ای می‌کنیم، چون سکوت در برابر اشتباهات این چنینی دلیلی ندارد و بعد رئیس سازمان نظام پزشکی گفت از کاه کوه ساختید. ما سعدیِ سینمای‌مان را از دست دادیم و این به‌ هیچ‌وجه کاه نبود.

مینا اکبری نیز پس از دریافت جایزه‌ی خود گفت:  این گزارش تلخ‌ترین گزارشی بود که من نوشتم و امیدوارم دیگر هیچ وقت روزشمار مرگ هیچ عزیزی را ننویسم. نکته‌ی دوم این است که ما روزنامه‌نگارها وقتی گزارشی می‌نویسیم، سعی می‌کنیم‌ با مستندات، مشاهدات، گفت‌وگوها جوری بنویسیم که مو لای درزش نرود. کسی براش جوابیه یا تکذیبیه نفرستد، ولی این اولین گزارشی بود که من آرزو داشتم یک نفر به آن پاسخ دهد. یک نفر تکذیب کند تمام زجری که عباس کیارستمی در بیمارستانِ جم متحمل شد. او برای یک عمل ساده پولیپ روده به بیمارستان رفت و در ۲۷ روز ۴ عمل جراحی روی او انجام شد.

وی افزود: ما دیگر از پزشکان توقعی نداریم؛ چون بعد از مرگ عباس کیارستمی تکلیف‌مان با آنها روشن شد. از مدیران سینمایی هم همین‌طور. چون آنها هیچ وقت فهم درک سینمای عباس کیارستمی را نداشتند و کیارستمی هم افتخارش این بود که نه برای گرفتن وام، نه برای مجوز  ساخت و پروانه نمایش و... پشت در اتاق هیچ مدیری نشسته است. ولی سینماگران چطور؟ آیا یک بار از خانواده‌ی عباس کیارستمی ‌پرسیده‌اند که از پی‌گیری این پرونده دنبال چی هستند؟ گرفتن دیه؟ جنجال مطبوعاتی؟ نه آنها فقط دنبال یک ورق کاغذ هستند که بفهمند بر عباس کیارستمی در بیمارستان جم چه گذشت؟ عباس کیارستمی حق بزرگی به گردن سینمای ایران دارد اما بزرگ‌ترین جفا را سینمای ایران به او و خانواده‌اش کرد؛ آنجایی که باید پرسش‌گر بود، اما ترجیح داد نقش سوگوار ساکت را بازی کند.

هیئت داوران برای بهترین سرمقاله و یادداشت سینمایی اثری را مناسب تقدیر ندانست.

جایزه دوم بهترین ترجمه سینمایی با حضور مسعود نجفی و حبیب رضایی به بابک کریمی و سعیده طاهری تقدیم شد.

جایزه اول و تندیس جشن نوشتار بهترین ترجمه سینمایی با حضور حبیب اسماعیلی و آذرمعماریان به ارغوان اشتری اهدا شد.

آذر معماریان، همسر علی معلم درباره این جشن بیان کرد: اولین جلسه‌ی این انجمن در دفتر نشریه دنیای تصویر و با حضور علی معلم تشکیل شد. امیدوارم ما قدر پیشکسوتان و بزرگان را بدانیم.

جایزه سوم بهترین مقاله تحلیلی سینمایی با حضور سروش صحت و جعفر گودرزی به نیوشا صدر اهدا شد.

جایزه دوم بهترین مقاله تحلیلی سینمایی با حضور کامبوزیا پرتوی و عباس یاری به امیرحسین سیادت تقدیم شد.