سخنان گروه داوران بخش «جلوه‌گاه شرق» (پانورامای فیلم‌های کشورهای
آسیایی و اسلامی) آغازگر این نشست بود. دارژان امیر بایف٬ حمیده عمرووا٬
نجیب عیاد٬ زکی دمیرکوبوز و کمال تبریزی داوران بخش «جلوه‌گاه شرق» این
دوره از جشنواره جهانی فیلم فجر بودند.
شناخت ایران از طریق فیلم‌های ایرانی، شناختی واقعی‌ست
نشست این بخش با سخنان داور ترکیه‌ای دمیرکوبوز آغاز شد؛ او گفت:
متاسفانه هنوز فیلم‌هایم را در جشنواره جهانی فیلم فجر به نمایش
نگذاشته‌ام. همیشه به ایران و تهران فکر می‌کردم و این اولین بار است که به
عنوان داور در اینجا حضور دارم. این را از صمیم قلب می گویم که مردم ایران
بسیار نازنین هستند. البته ایرانیها را از طریق فیلم‌های عباس کیارستمی،
مجید مجیدی و اصغر فرهادی می‌شناختم و واقعا آنها را تحسین می‌کنم. پیش از
این شناختم را نسبت به مردم این سرزمین از طریق فیلم‌ها به دست آورده بودم و
حالا خوشحالم که می‌بینم این شناخت واقعی بوده است. از برگزارکنندگان
جشنواره جهانی فیلم فجر تشکر می‌کنم که چنین فرصتی را در اختیار من قرار
دادند.
در ادامه، امیر بایف داور قزاقستانی ضمن ابراز خوشحالی از اینکه برای
بار دوم به ایران آمده است، گفت: بار اول حدود ۱۰ سال قبل برای جشنواره
فیلم کودک به اصفهان رفته بودم و در آنجا هم داور بودم. به سینما علاقه
زیادی دارم و از نظر من این جشنواره خیلی خوب برگزار شده است و فیلم‌هایی
که در بخش «جلوه‌گاه شرق» دیدم را دوست داشتم.
نجیب عیاد از تونس، در این نشست با ابراز خوشحالی از اینکه برای اولین
بار به ایران آمده٬ گفت: صادقانه بگویم هم این کشور را دوست دارم و هم فیلم
هایش را. این جشنواره خیلی مهم است؛ فیلم‌های خوب و زیادی دیدم، با
فیلم‌های جدیدی از سینمای ایران آشنا شدم و به نظرم این اتفاقات بسیار مهم
هستند. آماده‌سازی فیلم‌ها به خوبی صورت گرفته است.
وی برگزارکنندگان جشنواره و شهر تهران را خطاب قرار داد و گفت: جشنواره
جهانی فیلم فجر و شهر تهران از شما ممنونم که مرا به اینجا دعوت کردید.
نفوذ جشنواره جهانی فجر هر سال بیشتر می‌شود
حمیده عمرووا داور اهل آذربایجان نیز گفت: از اینکه در اینجا و عضوی از
جشنواره فجر هستم، خوشحالم. من فیلم‌های بزرگی از سینمای ایران را تماشا
کرده‌ام، همچنین روز گذشته به دیدن موزه‌ها و شهرک سینمایی رفتیم. در خیلی
از کشورها چنین مکان‌هایی وجود ندارد، هم دولت و هم مردم ایران به سینما
اهمیت زیادی می‌دهند و این موضوع برای من خیلی جالب بود. مشخص است نفوذ
جشنواره فجر هر سال افزایش پیدا می‌کند و در همین مسیر سینمای ایران هم با
جشنواره جهانی فجر ارتقا می‌یابد.
کمال تبریزی تنها داور ایرانی بخش «جلوه‌گاه شرق» گفت: همه داوران این
بخش آسیایی‌اند و به نوعی فرهنگ و آداب آنان بهم نزدیک است. نزدیک بودن
افراد به لحاظ نوع نگاه و سلیقه برایم عجیب و حیرت‌آور بود؛ زمانی که
فیلم‌ها را می‌دیدیم هیچ صحبتی با هم نداشتیم، اما در جلسه ابتدایی و
انتهایی که با هم داشتیم به راحتی توانستیم به نتیجه مطلوب برسیم. این نشان
می دهد که همه دنیا و فرهنگ‌ها در حال نزدیک شدن به همدیگر هستند.
وی همچنین در مورد جشنواره جهانی فیلم فجر گفت: جشنواره جهانی فیلم فجر
در دیدگاه افراد تاثیر داشته و توانسته آنها را بهم نزدیک کند. امیدوارم
همه این اتفاقات بتواند این همه افتراقی را که در دنیا هست از بین ببرد.
اهمیت سینما در ترویج ارزش‌های انسانی و معنوی
بخش بعدی نشست داوران جشنواره جهانی فیلم فجر با حضور داوران بخش
«بین‌المذاهب» برگزار شد. در این بخش میکال لوگان٬ کاتیا مالاتستا و
حجت‌الله ایوبی کار داوری فیلم‌ها را انجام داده‌اند.
میکال لوگان از لهستان با بیان اینکه در کشور خود فیلمشناسی تدریس
می‌کند، گفت: خوشحالم این فرصت برای من پیش آمد تا در ایران باشم. اولین
بار است در یک کشور اسلامی هستم و این موضوع برای من خیلی مهم بود که با
آدم‌ها و دوستان عزیزی ارتباط برقرار کنم و از این روابط انسانی، خوشحالم.
از مسئولان جشنواره تشکر می‌کنم که این فرصت را به ما داد تا ۱۱ فیلم خیلی
خوب را ببینیم و می‌توانم بگویم که ۳ فیلم از میان آنها خیلی خوب بود. در
میان این آثار یک فیلم بسیار خارق‌العاده دیدیم که ارزش‌های انسانی بسیاری
دارد.
وی درباره فیلم‌های این بخش از جشنواره گفت: وقتی درباره ارزش‌های
انسانی و معنوی جهانی مثل صلح و خانواده صحبت می‌شود، این مفاهیم را
می‌توان در فیلم‌های بخش «بین‌المذاهب» پیدا کرد و این مشخصه‌ها هم برای ما
مهم بود. گفتمان مذهبی و ادیان برای ما خیلی مهم است و فکر می‌کنم سینما
به خوبی می‌تواند در این زمینه کمک کند.
پس از آن کاتیا مالاتستا از ایتالیا با بیان اینکه برای چندمین بار به
ایران سفر کرده٬ گفت: من بارها به ایران آمده‌ام و سال هاست که سینمای
ایران را دوست دارم. این در واقع اولین بار بود که در جشنواره‌ای به عنوان
داور بخش بین‌المذاهب حاضر بودم و می‌دانم که این جایزه مدت هاست در این
جشنواره اهدا می‌شود.
وی در مورد اهمیت جشنواره جهانی فجر گفت: جشنواره جهانی فجر از اهمیت
بالایی برخوردار است و از دست اندرکاران جشنواره تشکر می‌کنم. بسیار تبریک
می گویم به برگزارکنندگان جشنواره، به خاطر برنامه‌های غنی و فیلم‌هایی از
ملت‌ها و تمدن‌های مختلف که در این جشنواره به نمایش درآمد. امیدوارم این
جشنواره در سال‌های متمادی برقرار باشد. همچنین از داوطلبانی که در این
جشنواره کار می کردند تشکر می کنم.
مهمان‌نوازی ایرانیها وصف‌ناپذیر است
نشست داوران سی و پنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر با سخنان داوران بخش
مسابقه بین‌الملل (سینمای سعادت) ادامه پیدا کرد. فلوریان گالنبر گر٬ جسیکا
وودورث٬ لخ مایوسکی٬ میکو هارادا٬ اوبرتو پازولینی٬ فاطمه معتمدآریا و
رسول صدرعاملی داوران این بخش از جشنواره بودند.
اوبرتو پازولینی در این نشست گفت: صحبت‌های اولیه من هم اینست که از
حضور در ایران خوشحالم و این اولین بار است به ایران سفر می‌کنم. باید
بگویم درباره مهمان‌نوازی ایرانیها شنیده بودم، ولی نمی‌توانستم باور
کنم؛ هیچ‌کس نمی‌تواند میزان مهمان‌نوازی ایرانیها را درک کند، چون این
موضوع قابل نوشتن روی کاغذ نیست. مهربانی شما به قدری زیاد است که امیدوارم
بخشی از آن را با خود به خانه‌ام ببرم. از داوطلبان حاضر در جشنواره هم
تشکر می‌کنم که تمام مدت با لبخند با ما برخورد می‌کردند.
این داور بخش بین الملل افزود: درباره داوری فیلم‌های سینمایی باید
بگویم که گاهی هیجان‌انگیز است و گاهی خسته‌کننده. در این جشنواره داوری
خیلی خوب بود و فیلم‌هایی قوی در بخش مسابقه بین‌الملل حضور داشتند. این
اتفاق نادری است که وقتی در یک جشنواره فیلم می‌بینید، هر روز یک فیلم خوب
وجود دارد که مستحق جایزه باشد. من از تفاوت نظر میان داورها در این بخش
خیلی لذت بردم و گاهی خیلی خوب است که درباره فیلمی اتفاق نظر داشته باشیم و
کم صحبت کنیم، اما لحظه‌ای که یکی از همکارها ایده متفاوتی درباره فیلم
دارد و صحبت می‌کند، در آن زمان دنیای شما هم تغییر می‌کند. از همکارانم در
این بخش تشکر می‌کنم. دنیای من در تهران بزرگتر شد.
لخ مایوسکی از لهستان با بیان اینکه اولین بار است به ایران می‌آید٬
گفت: ایران همیشه در قلب من بوده است. به معنای واقعی کلمه با شعر باستانی
ایران بزرگ شده‌ام؛ عمه‌ام در دانشگاه استاد ادبیات فارسی بود و بیست و سه
سال به عنوان وایرستار شاهنامه به زبان لهستانی کار می‌کرد. از آنجا که من
شاعر هستم، او برای ترجمه برخی اشعار با من مشورت می‌کند و از طریق همین
ترجمه ها بود که من در مورد اسطوره‌های شما اطلاعات به دست آوردم.
وی ادامه داد: خوشحالم که به ایران آمدم و ناراحتم از این که حضورم در
ایران اینقدر کوتاه است. تا امروز توانستم یکی از شعرهای شما را یاد بگیرم،
اما دوست دارم به شهرهای دیگر ایران هم سفر کنم. بسیار از تجربه همکاری با
همکارانم راضی هستم و از برگزارکنندگان جشنواره تشکر می‌کنم. از سیمین
معتمدآریا که مثل یک فرشته بالای سر ما بود نیز ممنونم.
به کارهای مهم و بزرگ ساده نگاه کنیم
رسول صدرعاملی کارگردان مطرح سینمای ایران یکی دیگر از داوران بخش
سینمای سعادت بود. او در صحبت های کوتاه خود گفت: روزهای خوبی با داورها
داشتیم و در بخش سینمای سعادت ۱۵ فیلم دیدیم، فیلم‌هایی متنوع از کشورهای
مختلف. ما در جلسات طولانی که با داورها داشتیم، در نهایت توانستیم به نظر
مشترکی برسیم و امشب نتیجه نهایی در مراسم اختتامیه اعلام می‌شود.
فاطمه معتمدآریا دیگر داور ایرانی بخش سینمای سعادت گفت: از نگاه من هیچ
خوشبختی بالاتر از این نیست که با انسان‌های خردمند در ارتباط باشیم؛
خوشحالم در مجموعه‌ای قرار گرفتم که همه از فیلمسازان درجه یک کشورشان و
انسان‌هایی فرهیخته بودند. وقتی به کارهای مهم و بزرگ ساده نگاه می‌کنید،
همیشه نتیجه بهتری می‌گیرید. این کاری بود که ما در طول یک هفته با
فیلم‌های خیلی خوبی که در اختیارمان قرار گرفته بود، انجام دادیم. همانطور
که دوستان دیگر هم گفتند، هر کدام از این فیلم ها می‌توانست برای خودشان یک
برنده باشد. اما آن چیزی که بیشتر از هر نکته‌ای برای گروه هفت نفره ما
اهمیت داشت، این بود که ما در سنین، فرهنگ‌ها و کشورهای مختلف یک مدل به
آنها نگاه می کردیم، به فرهنگ، سینما، انسانیت و زیبایی. همین باعث شد که
خیلی سریع با یکدیگر٬ هم نظر شویم و فیلم‌ها را با اشتیاق نگاه کنیم.
وی افزود: مفتخرم بگویم بعد از سی و چند سال در یک جشنواره ایرانی داوری
کردم و خیلی خوشحال هستم که این اتفاق امسال برایم افتاده است. چون فکر می
کنم تاکنون فستیوالی به این خوبی، آرامی و با فرهنگی نداشتیم. امیدوارم که
این سینما برایتان پر از شادی و جشن باشد و کمتر کسانی را از دست بدهیم که
جایگزینی نخواهند داشت. امیدوارم جشن پایانی امشب برایتان خوشایند باشد.
پشتوانه سینمای ایران فرهنگ آن است
امیر اسفندریاری معاون امور بین‌الملل جشنواره جهانی و مسئول جلسه در
پاسخ به این سوال که معیارهای داروی در جشنواره جهانی چیست، گفت: سینمای
ما پارامترهای مشخصی برای خود دارد و به انسانیت می‌پردازد و به دور از
خشونت است. سینمای ما را در دنیا به این شکل به جا می‌آورند و همین نگاه
انسانی در جشنواره نیز وجود دارد.
او ادامه داد: جشنواره توجه ویژه‌ای به سینمای منطقه دارد و این نگاه را
در بخش دارالفنون دیدیدم. پشتوانه سینمای ایران فرهنگ آن است. اتفاقی که
در جشنواره جهانی فجر افتاده و در فستیوال‌‌های دیگر چنین اتفاقی نیفتاده،
اینست که تعداد زیادی از مهمان‌های ما روسای جشنواره‌ها، برنامه‌ریزها و
خریداران خارجی هستند که برای تماشای فیلم‌های ایرانی آمده‌اند. معیار یک
جشنواره نوع انتخاب داورها و فیلم‌هایش است، اما به نگاه و داوری آنها
کاری ندارد. اگر فیلم‌ها را ببینید سیاست جشنواره را نیز متوجه خواهید شد.
تنوع فیلم‌ها شگفت‌انگیز بود
بخش بعدی این نشست به داوران بخش «نتپک» جشنواره جهانی فیلم فجر اختصاص داشت.
رولاندو تولنتینو داور فیلیپینی این بخش گفت: از برگزارکنندگان جشنواره
بسیار ممنونم. این اولین باری است که در ایران هستم و فضای تهران برایم
بسیار متفاوت بود. جایزه «نتپک» برای ارتقای فیلم های آسیاست؛ ما در طول
جشنواره ۱۰ فیلم ایرانی دیدیم و جایزه را به یکی از آنها اهدا خواهیم کرد.
این فیلم‌ها به خاطر تنوع و موضوعاتی که داشتند ما را شگفت زده کردند. در
نهایت هیات داوران از استرالیا، فیلیپین و ایران روی یک فیلم به توافق
رسیدند که عنوان آن را امشب به شما می‌گوییم.
فاطمه معتمدآریا از اعضای «نتپک» در توضیح این بخش گفت: امسال بیستمین
سالی است که از افتتاح «نتپک» می‌گذرد، این بخش را آرونا واسادوف هندی پس
از اینکه متوجه شد فیلم‌های آسیایی در دنیا مخاطب دارند، افتتاح کرد. به
این ترتیب فیلم‌های آسیایی در کشورهایی مثل آمریکا و هندوستان به نمایش
درآمد و این نمایش‌ها گسترش پیدا کرد. همچنین جایزه‌ای را برای یک فیلم
آسیایی در نظر گرفتند. «نتپک» در این سال‌ها چاپ کتاب، برگزاری سمینارهایی
با موضوع سینمای آسیا و نمایش آثار را در دستور کار داشته و کاملا مستقل
اداره می‌شود. بقای «نتپک» به حق عضویت هایی است که اعضای آن پرداخت
می‌کنند.
آدرس سایت رسمی جشنواره جهانی Fajriff.com و پست الکترونیکی جشنواره Film@Fajriff.com است.
سی و پنجمین جشنواره جهانی فیلم فجر، ۸-۱ اردیبهشت ۱۳۹۶(۲۱ تا ۲۸ آوریل ۲۰۱۷) به دبیری رضا میرکریمی در تهران برگزار می شود.